1 เมษายน #วันที่คนไทยพ้นจากการเป็นทาส
พูดถึงวันที่ 1 เมษายน หลายคนอาจจะนึกถึงแต่วัน April Fool’s Day หรือวันโกหก ที่จะพูดโกหกสนุกสนานอะไรกันก็ได้ แต่จะมีสักกี่คนที่จะทราบกันว่าวันนี้คือวันที่คนไทยในสมัยโบราณพ้นจากความเป็นทาสหรือเรียกว่าวันเลิกทาส

โดยที่มาที่ไปของวันเลิกทาสนั้นเป็นพระราชกรณียกิจสำคัญยิ่งของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือรัชกาลที่ 5 โดยได้มีการยกเลิกระบบที่คนชั้นสูงตั้งขึ้น เพื่อกดขี่ราษฎรให้ทำงานรับใช้หรือส่งทรัพย์สินให้โดยไม่มีกำหนดว่าจะสิ้นสุดลงเมื่อใด

จากประวัติความเป็นมาเล่าไว้ว่า ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ไทยมีทาสเป็นจำนวนกว่าหนึ่งในสามของพลเมืองของประเทศ เพราะพ่อแม่เป็นทาส ดังนั้น ลูกที่เกิดจากพ่อแม่ที่เป็นทาสก็ตกเป็นทาสตามกันเรื่อยไป ซึ่งทางแก้ที่เป็นทางการ มีวิธีเดียวคือต้องหาเงินมาไถ่ตัวเอง มิฉะนั้นแล้วก็จะต้องเป็นทาสไปตลอดชีวิต เพราะตามกฎหมายในสมัยนั้นถือว่า “ทาส” ยังมีค่าตัวอยู่

กระทั่งรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือ รัชกาลที่ 5 พระองค์ทรงประกาศ “พระราชบัญญัติพิกัดเกษียณลูกทาสลูกไทย” เมื่อวันที่ 21 สิงหาคม พ.ศ. 2417 แก้พิกัดค่าตัวทาสใหม่ โดยให้ลดค่าตัวทาสลงตั้งแต่อายุ 8 ขวบ จนกระทั่งหมดค่าตัวเมื่ออายุได้ 20 ปี

ดังนั้นเมื่ออายุครบ 21 ปี ทาสผู้นั้นก็จะเป็นอิสระ ซึ่งตามพรบ.ดังกล่าวจะมีผลกับทาสที่เกิดตั้งแต่ปี พ.ศ. 2411 รวมทั้งห้ามซื้อขายบุคคลที่มีอายุมากกว่า 20 ปีมาเป็นทาสอีก จนกระทั่งในปี 2448 รัชกาลที่ 5 ทรงออก “พระราชบัญญัติเลิกทาส ร.ศ. 124” ให้ลูกทาสทุกคนเป็นไทเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2448 ส่วนทาสประเภทอื่นที่ไม่ใช่ทาสในเรือนเบี้ยก็ให้ลดค่าตัวเดือนละ 4 บาท นับตั้งแต่เดือนเมษายน 2448 และยังกำหนดป้องกันคนที่เป็นไทแล้วกลับไปเป็นทาสอีก

ในอดีต #ทาสจะแบ่งเป็น7ประเภท

1. ทาสในเรือนเบี้ย คือ ลูกที่เกิดจากพ่อแม่ที่เป็นทาสอยู่ภายในบ้านของนายทาส เป็นทาสตั้งแต่กำเนิด และทาสชนิดนี้จะไม่สามารถไถ่ถอนตัวเองได้

2. ทาสสินไถ่ คือ ทาสชนิดนี้มักจะมาจากครอบครัวที่มีฐานะยากจน ไม่สามารถหาเงินมาเลี้ยงดูครอบครัวหรือตนเองได้ จึงได้ขายตัวหรือคนในครอบครัวไปเป็นทาส ถ้ามีผู้นำเงินมาไถ่ถอน ทาสประเภทนี้ก็จะสามารถเป็นไท พ้นจากความเป็นทาสได้ ทาสประเภทนี้มีจำนวนมากที่สุดในบรรดาทาสทั้งหมด

3. ทาสที่ได้รับมาด้วยมรดก คือ ทาสที่ตกเป็นมรดกต่อเนื่องมา ทาสประเภทนี้จะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อนายทาสคนเดิมเสียชีวิตลง และได้มอบทาสมรดกให้แก่นายทาสคนต่อไป

4. ทาสท่านให้ คือ ทาสที่ได้รับมาจากผู้อื่น

5. ทาสที่ช่วยไว้จากทัณฑ์โทษ ทาสประเภทนี้จะเกิดขึ้นได้ต่อเมื่อ บุคคลใดก็ตามเกิดกระทำความผิดแล้วถูกลงโทษเป็นเงินค่าปรับ แล้วบุคคลผู้นั้นไม่สามารถหาเงินมาชำระค่าปรับได้ แต่มีผู้อื่นเข้ามาช่วยเหลือชำระจัดการให้ บุคคลผู้นั้นจะเป็นทาสของผู้ให้ความช่วยเหลือในการชำระค่าปรับ

6. ทาสเชลย คือ ทาสที่ได้หลังจากชนะศึกสงคราม ผู้ชนะจะกวาดต้อนประชากรของจากเมืองหรือดินแดนของผู้แพ้สงครามไปยังบ้านเมืองของตน แล้วนำไปเป็นทาสรับใช้

7. ทาสที่ช่วยไว้ให้พ้นจากความอดอยาก ทาสประเภทนี้แต่เดิมคือไพร่ ไพร่ผู้ซึ่งไม่สามารถทำงานให้หลวงได้ หรือไม่สามารถประกอบอาชีพหาเลี้ยงตนเองได้ ไพร่อาจขายตนเองไปเป็นทาส เพื่อให้นายทาสช่วยเหลือ

ขอบคุณเนื้อหา : pptvhd36.com
#เพื่อนชุมชนบ้านเราน่าอยู่สังคมยั่งยืน